بی اغراق، ایرانیان، چه پیش از اسلام در عهد باستان و چه پس از آن، یکتاپرست بودند و در زمره نامورترین مردم متدین جهان. آنان همواره از آلودگی بت پرستی و کافر مسلکی در حوزه فرهنگی پیراسته بودند.
همه آثار و شواهد تاریخی و فرهنگی و هنری مردم این سرزمین بر سابقه دین داری و باور توحیدی آنها صحّه می گذارد.

این عبارت به جا مانده از «وندیداد»، یگانه پرستی ایرانیان را اعلام می کند:

«ای آفریننده جهان مادی، ای یگانه مقدس، چهارمین مکانی که زمین شاد و خوشبخت است، کجاست؟ خداوند فرمود: آنجایی که گله ها و رمه ها روز به روز به حداکثر رسند.»(1)

«هرودوت»، مورخ یونانی، قریب به پانصد سال پیش از میلاد حضرت مسیح علیه السلام (425 ـ 484 ق.م.) درباره ایرانیان می نویسد:
«ایرانیان بر خلاف ما یونانیان عقیده به چند خدا بودن دنیا ندارند. در نتیجه معابد و منابر مختلف برای خدایان نیز ندارند. آنان پرستش چندین حدا را که در «مصر» و «یونان» امری رایج است، مایه حماقت می دانند. به اعتقاد من این تفکر از آنجا سرچشمه می گیرد که ایرانیان خدا را مانند ما دارای جسم نمی دانند...».

در کتیبه ها و سنگ نبشته های بسیاری که در «همدان»، «پاسارگاد»، «شهر پارسه»، «قصروان» در «ترکیه» و... موجود است، بر یگانگی خداوند تأکید شده است.
در سنگ نبشته «خشایارشاه» در «گنج نامه همدان» و به سال 490 پیش از میلاد آمده است:

«خدای بزرگ اهورا مزدا؛ خدایی که بزرگ ترین خدایان است که زمین را آفرید که آن آسمان را آفرید که مردم را آفرید که شادی را برای مردم آفرید که خشایارشاه را شاه کرد.»

این عبارات است که «وُلتِر»(2)، فیلسوف فرانسوی (1694 ـ 1788 م.) درباره ایرانیان می نویسد:

«ایرانیان نخستین قومی بودند که به وجود خدای یکتا، شیطان، بهشت، معاد، برزخ و دوزخ پی بردند و ایمان آوردند. سپس این افکار را بر سراسر جهان گستردند و از این راه در تکامل و تحول ادیان تأثیرگذار شدند.»

و هم او می نویسد:

«ایرانیان هرگز آتش پرست نبوده اند؛ بلکه نادانی و غرض ورزی اروپاییان ایشان را به آتش پرست بودن در پیش از اسلام متهم کرده است. موبدان منشأ اهریمن را نمی پرستیدند. در نظر آنان اهریمن، همچون شیطان در نظر ما بوده است.»

در دومین کنگره بین المللی مهرشناسی، «اُوگُوبِیانکِی»(3) مقاله ای در مسئله یکتاپرستی ایرانیان ارائه کرد و در آنجا اعلام داشت:

«پادشاهان آغازین هخامنشی نه نامی از میترا می برند و نه غیر از اهورامزدا نامی از ایزدی دیگر و همه دیوها را نیز محکوم می کنند. کل نظام اهورامزدایی در یک پارچگی و بی نیازی و یکتایی او با موجودات وابسته اش است.»(4)

به گفته استاد «شهید مطهری»، درباره زرتشت پیغمبر مَزدیَسنا و کتاب «اَوستا» که کتاب مقدس مزدیسنا به شمار می رود، مجهولات زیاد است. درباره زمان زرتشت از 600 سال پیش از میلاد مسیح تا 6هزار سال پیش از میلاد مسیح اختلاف است و محققان غالباً او را یک شخصیت تاریخی و واقعی می دانسته و غالباً محل تولد او را «آذربایجان» و زمانش را حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح می دانند.(5)
بعضی معتقدند که اوستا در دوره هخامنشی مدوّن بود و با حمله اسکندر از میان رفته یا اسکندر آن را سوزانده است؛ البته معروف میان مورخان شرقی همین است که اسکندر اوستا را سوزانده است. در دوره «اشکانی»، روحانیان زرتشتی مجددا درصدد جمع آوری اوستا برآمدند، ولی قدر مسلم این است که در آغاز ظهور «ساسانیان» اوستا مرتب و مدون نبوده است و به دستور اردشیر، یکی از روحانیان زرتشتی از نو اوستا را مرتب می سازد.
همه کسانی که زرتشت را یک شخصیت حقیقی و تاریخی می دانند، اعتراف دارند که زرتشت در جامعه خود، اصلاحات اقتصادی، اعتقادی و اجتماعی به عمل آورد.

«زرتشت تنها به پرستش اهورامزدا دعوت می کرده است و دیوان را پلید و ملعون و غیرقابل پرستش می دانسته است.»(6)

در گذر سال ها و قرون، در میان همه اقوام، به دلیل بروز التقاط و اختلاط، بسیاری از آموزه ها و معتقدات دچار انحراف شده است. ظهور و بروز اصلاحگران نقش عمده ای را در بازگرداندن مردم به شاهراه اصول ایفا کرده است. اگرچه طی بیش از 3هزار سال، فرق و مذاهب مختلفی در میان اقوام مختلف و از جمله «ایران» عصر «هخامنشی»، «ساسانی» و حتی بعد از آنها ظهور و افول نموده؛ اما رگه ها و نشانه های پرستش خالقی آسمانی و باور به توحید و پرستش خدای واحد را در آثار برجا مانده از ایرانیان قدیم و حداقل از زمانی که شهرنشینی و سکنا را بر کوچ و بیابانگردی ترجیح دادند، می توان مشاهده کرد.

ادامه دارد ... ان شاءالله

پی نوشت ها:
* برگرفته از: قوم نشان شده،شفیعی سروستانی
1. وندیدار، فرگرد سوم، قسمت یکم، فقره 5
2. Voltaire
3. Ugo Bianchi
4. دین مهر در جهان باستان(مجموعه گزارش های دومین کنگره بین المللی مهرشناسی)
5. حدود 2600 سال قبل از امروز.
6. خدمات متقابل اسلام و ایران،شهید مطهری،صص185ـ186